هزینه انتقال سند برعهده کیست?

انتقال سند، گامی اساسی در نهایی کردن معاملات و تثبیت مالکیت محسوب می‌شود. اما این فرآیند، همواره با دغدغه‌هایی برای طرفین معامله، خصوصاً در خصوص هزینه‌های آن همراه است. این سوال که هزینه انتقال سند بر عهده کیست؟ یکی از رایج‌ترین پرسش‌ها در این زمینه است. در این مطلب، به بررسی این موضوع می‌پردازیم که هزینه‌های انتقال سند شامل چه مواردی می‌شود و تقسیم‌بندی این هزینه‌ها بین خریدار و فروشنده چگونه انجام می‌شود. همراه ما باشید تا با اطلاعات دقیق، گامی اَمن در فرآیند انتقال سند بردارید.

مراحل انتقال سند

انتقال سند ملک، فرآیندی پیچیده و گاه گیج‌کننده به نظر می‌رسد. اما با آگاهی از مراحل آن، می‌توانید با اطمینان خاطر و بدون دغدغه، این فرآیند را به سرانجام برسانید. در ادامه، گام‌های اصلی انتقال سند ملک را به ترتیب شرح می‌دهیم.

توافق بین طرفین

توافق بین خریدار و فروشنده در خصوص مراحل انتقال سند، از جمله زمان، مکان و هزینه‌های آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. این توافق می‌تواند به صورت شفاهی یا کتبی انجام شود. در صورت توافق شفاهی احتمال بروز اختلاف و سوءتفاهم در مراحل بعدی بیشتر بوده و اثبات توافقات در صورت بروز مشکل دشوار خواهد بود. بنابراین، توصیه می‌شود که توافقات طرفین در خصوص مراحل انتقال سند به صورت کتبی در قالب مبایعه‌نامه یا قرارداد جداگانه تنظیم شود. این سند باید به طور واضح موارد زیر را مشخص کند.
زمان و مکان مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی
تقسیم‌بندی هزینه‌های انتقال سند بین خریدار و فروشنده
وظایف و تعهدات هر یک از طرفین در مراحل انتقال سند

نوشتن مبایعه نامه

مبایعه نامه یا قولنامه، سندی است که در آن، توافقات خریدار و فروشنده در خصوص معامله ملک درج می‌شود. این سند، پیش‌زمینه‌ای برای انتقال سند رسمی محسوب می‌شود و از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند. نکات مهمی که در نوشتن مبایعه نامه باید رعایت کنید به شرح زیر هستند.
مشخصات کامل خریدار و فروشنده، شامل نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس و شماره تماس باید به طور دقیق درج شود.
مشخصات ملک، شامل آدرس، پلاک ثبتی، مساحت، نوع کاربری و ... باید به طور کامل ذکر شود.
مبلغ معامله و نحوه پرداخت آن باید به طور واضح مشخص شود.
تاریخ تنظیم مبایعه نامه و تاریخ انتقال سند باید درج شود.
شروط و تعهدات طرفین معامله، مانند مهلت انتقال سند، جریمه دیرکرد و ... باید به طور دقیق بیان شود.
مبایعه نامه باید در دو نسخه تنظیم و به امضای خریدار، فروشنده و دو شاهد برسد.
برای تنظیم مبایعه نامه، از بنگاه‌های معاملات ملکی معتبر و دارای مجوز استفاده کنید.
قبل از امضای مبایعه نامه، از مشاوره با یک وکیل یا کارشناس حقوقی مجرب برای بررسی اصالت مدارک و شرایط قانونی ملک استفاده کنید.
از مبایعه نامه‌های چاپی و پیش‌فرض استفاده نکنید و متن آن را به دقت مطالعه کنید.
با تنظیم دقیق و اصولی مبایعه نامه، می‌توانید گامی مهم در فرآیند انتقال سند ملک بردارید و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنید.

مبایعه‌نامه چیست

دریافت کد رهگیری

کد رهگیری، شناسه‌ای منحصربه‌فرد است که برای هر معامله ملکی در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات صادر می‌شود. دریافت این کد، گامی ضروری در فرآیند انتقال سند محسوب می‌شود و مزایای متعددی به همراه دارد.
جلوگیری از کلاهبرداری: با ثبت معامله در سامانه، امکان سوءاستفاده و جعل اسناد به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
ایجاد شفافیت: اطلاعات مربوط به معامله، مانند مشخصات طرفین، ملک و قیمت آن در سامانه ثبت می‌شود و امکان دسترسی به آن‌ها برای مراجع ذیصلاح فراهم می‌شود.
محاسبه دقیق مالیات: با ثبت معامله در سامانه، مالیات بر نقل و انتقال ملک به طور دقیق محاسبه و دریافت می‌شود.
برای دریافت کد رهگیری، باید به بنگاه‌های معاملات ملکی معتبر مراجعه و پس از تنظیم مبایعه‌نامه، اطلاعات آن را در سامانه ثبت کنید. سپس، کد رهگیری به شما و فروشنده پیامک می‌شود.

مراجعه به دفتر اسناد رسمی  

پس از دریافت کد رهگیری و انجام استعلامات لازم، نوبت به مراجعه به دفتر اسناد رسمی می‌رسد. این مرحله، یکی از مهم‌ترین مراحل انتقال سند محسوب می‌شود و باید با دقت و ظرافت انجام شود. در این مرحله، باید با حضور خریدار، فروشنده و دو شاهد، به دفترخانه اسناد رسمی منتخب مراجعه کنید. مدارک لازم برای انتقال سند، مانند مبایعه‌نامه، استعلام ثبتی، شناسنامه و کارت ملی طرفین باید به دفترخانه ارائه شود.
سردفتر اسناد رسمی، پس از بررسی مدارک و احراز هویت طرفین، متن سند رسمی را تنظیم می‌کند. این متن شامل اطلاعاتی مانند مشخصات ملک، مشخصات طرفین معامله، مبلغ معامله و شرایط آن است. پس از قرائت متن سند، خریدار، فروشنده و شاهدان باید آن را امضا کنند. سپس، هزینه‌های انتقال سند، شامل حق الثبت، مالیات و هزینه‌های دفترخانه باید پرداخت شود. در نهایت، سند مالکیت جدید به نام خریدار صادر و تحویل داده می‌شود.

سندزدن ملک

سندزدن ملک، به فرآیند انتقال سند مالکیت از فروشنده به خریدار در معاملات ملکی اشاره دارد. این فرآیند شامل مراحلی است که باید به ترتیب انجام شود تا مالکیت ملک به طور قانونی به خریدار منتقل شود. مراحل انتقال سند شامل تنظیم مبایعه‌نامه، دریافت کد رهگیری، استعلام ثبتی ملک، مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی، تنظیم سند رسمی، پرداخت هزینه‌ها و دریافت سند مالکیت جدید است.
هزینه‌های انتقال سند شامل حق الثبت، مالیات و هزینه‌های دفترخانه می‌شود که باید توسط خریدار و فروشنده پرداخت شود. نکات مهم در سندزدن ملک شامل مشاوره با یک وکیل یا کارشناس حقوقی، انتخاب بنگاه معاملات ملکی و دفترخانه اسناد رسمی معتبر و مطالعه دقیق متن مبایعه‌نامه و سند رسمی قبل از امضا است.

انواع سند ملکی

مدارک مورد نیاز جهت نقل و انتقال و سند زدن    

مدارک مورد نیاز برای نقل و انتقال و سند زدن، بسته به نوع ملک (منزل، آپارتمان، زمین و ...) و نوع معامله (خرید و فروش، وراثت، هبه و ...) متفاوت است. اما به طور کلی، مدارک زیر برای انتقال سند هر نوع ملکی لازم است.
مدارک هویتی: اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی خریدار و فروشنده
مدارک مربوط به ملک
مدارک مربوط به معامله
علاوه بر مدارک ذکر شده، ممکن است مدارک دیگری نیز با توجه به شرایط خاص معامله و ملک مورد نیاز باشد. برای اطلاع دقیق از مدارک مورد نیاز، می‌توانید به بنگاه معاملات ملکی یا دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کنید. با ارائه مدارک کامل و معتبر و رعایت مراحل قانونی، فرایند نقل و انتقال و سند زدن ملک با سهولت و اطمینان خاطر بیشتری انجام خواهد شد.

هزینه سند زدن ملک

هزینه سند زدن ملک، یکی از دغدغه‌های اصلی خریداران و فروشندگان در معاملات ملکی است. این هزینه‌ها شامل موارد مختلفی می‌شود که باید توسط طرفین معامله پرداخت شود. عوامل موثر بر هزینه سند زدن ملک به شرح زیر هستند. 
نوع ملک: هزینه سند زدن ملک‌های مسکونی، تجاری و اداری با یکدیگر متفاوت است.
ارزش ملک: هرچه ارزش ملک بیشتر باشد، هزینه‌های مربوط به انتقال سند نیز بیشتر خواهد بود.
مکان ملک: هزینه‌های مربوط به انتقال سند در مناطق مختلف یک شهر یا کشور می‌تواند متفاوت باشد.
برای هزینه سند زدن ملک یکسری اجزای اصلی وجود دارند که در ادامه آنها را شرح داده‌ایم.
حق الثبت: این مبلغ به اداره ثبت اسناد و املاک تعلق می‌گیرد و بر اساس ارزش ملک محاسبه می‌شود.
مالیات نقل و انتقال: این مبلغ به دارایی تعلق می‌گیرد و بر اساس ارزش ملک و وضعیت خریدار (اولین بار یا چندمین بار) محاسبه می‌شود.
هزینه‌های دفترخانه: این مبلغ شامل حق التحریر، هزینه ثبت نام و هزینه دفاتر اسناد رسمی می‌شود.
درباره تقسیم‌بندی هزینه‌های سند زدن ملک باید گفت، هزینه‌های مربوط به حق الثبت و مالیات نقل و انتقال به طور مساوی بین خریدار و فروشنده تقسیم شده و هزینه‌های دفترخانه به طور معمول توسط خریدار پرداخت می‌شود.

هزینه انتقال سند برعهده کیست

مالیات نقل و انتقال ملک به عهده کیست؟

مالیات حق واگذاری محل و مالیات نقل و انتقال املاک، 2 درصد ارزش معامله در نظر گرفته شده است. به موجب تبصره 2 ماده 59 قانون مالیات مستقیم، حق واگذاری محل، از نظر این قانون، شامل حق کسب یا پیشه، حق تصرف محل، و حقوق ناشی از موقعیت تجاری محل می‌باشد. بدین ترتیب، در معاملات نقل و انتقال ملک، صاحب ملک (فروشنده) مسئول پرداخت مالیات است. همچنین، برای انجام فرآیند پرداخت مالیات، ارائه تمامی مدارک مربوطه الزامی بوده و خریدار و فروشنده باید این مدارک را به دفترخانه اسناد رسمی برای انتقال سند ارائه نمایند. این موضوع ضرورت دقت و توجه به جزئیات قانونی را در معاملات ملکی نشان می‌دهد و رعایت آن‌ها می‌تواند از بروز مشکلات قانونی در آینده جلوگیری کند.
مالیات فروش ملک، به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین سازوکارهای مالیاتی در سیستم اقتصادی، نقش بسیار حیاتی‌ای در تأمین درآمدهای دولت محلی ایفا می‌کند. این مالیات، که به ‌طور معمول به‌ عنوان مالیات بر انتقال مالکیت یا مالیات بر انتقال ملکیت نیز شناخته می‌شود، در زمان انتقال مالکیت یک ملک از فردی به فرد دیگر اعمال می‌گردد. به هنگام انتقال ملکاتی چون خانه یا زمین، دولت محلی معمولاً مالیاتی را بر اساس ارزش معامله تعیین کرده و این مبلغ از خریدار یا فروشنده دریافت می‌شود. میزان این مالیات بسته به قیمت ملک، نوع ملک (مانند ملک مسکونی یا تجاری) و قوانین مالیاتی محلی متفاوت است و معمولاً به‌صورت درصدی از ارزش انتقال ملک محاسبه می‌شود. وجوه حاصل از این مالیات به ‌منظور تأمین هزینه‌های عمومی شهر یا منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد و بدین ترتیب، به توسعه و بهبود زیرساخت‌ها و خدمات عمومی کمک می‌کند.

چگونه هزینه‌ نقل و انتقال ملک یا همان سند زدن را محاسبه کنیم؟

برای به‌دست آوردن مالیات نقل و انتقال ملک، ابتدا لازم است که ارزش معاملاتی آن را از جدول‌های کمیسیون تقویم املاک استخراج کنید و سپس آن را در ۵ درصد ضرب نمایید. به این ترتیب، مالیات نقل و انتقال املاک به‌صورت زیر محاسبه می‌شود: مالیات نقل و انتقال املاک = ۵ درصد × ارزش معاملاتی ملک. در خصوص املاک تجاری، تمایز میان فروش ملک و واگذاری حق سرقفلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در صورتی که تصمیم به فروش کامل ملک تجاری بگیرید، مالیات ۵ درصدی بر اساس ارزش معاملاتی ملک بر قیمت فروش اعمال خواهد شد، اما در صورتی که به جای فروش کامل ملک، به واگذاری حق سرقفلی واحد تجاری بپردازید، مشمول مالیات ۲ درصدی بر اساس مبلغ انتقال سرقفلی خواهید شد. به‌عنوان نمونه، اگر حق سرقفلی ملکی به ارزش ۳ میلیارد تومان واگذار شود، مالیات مربوطه به‌صورت ۶۰ میلیون تومان (۳,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۲٪) محاسبه خواهد شد.
همچنین لازم به ذکر است که اگر ملک مورد نظر دارای سرقفلی یا حق واگذاری محل باشد، ممکن است مالیات‌های دیگری نیز به این مبلغ افزوده شود. این نکته، خود به تنهایی لازم است تا در تصمیم‌گیری‌های مالی و املاک مورد توجه قرار گیرد تا از بروز هرگونه مشکلات مالی و قانونی جلوگیری شود.

کلام پایانی

همانطور که در متن بالا شرح داده شد، فرآیند انتقال سند ملک شامل مراحل مختلفی است که باید با دقت و ظرافت انجام شود. یکی از دغدغه‌های اصلی طرفین معامله در این فرآیند، هزینه‌های انتقال سند است. این هزینه‌ها شامل موارد مختلفی مانند حق الثبت، مالیات نقل و انتقال و هزینه‌های دفترخانه می‌شود. عوامل متعددی بر هزینه‌های انتقال سند مانند نوع ملک، ارزش ملک، مکان ملک و وضعیت خریدار (اولین بار یا چندمین بار) تاثیرگذار هستند.