رأی دادگاه شیراز و ضرورت ثبت معاملات ملکی در سامانه‌های رسمی
1404/07/02
چرا بحث ثبت معاملات ملکی مهم شد؟
بازار مسکن همیشه یکی از پرچالش‌ترین بازارهای اقتصادی ایران بوده است. هر روز هزاران قرارداد خرید و فروش و اجاره ملک در کشور منعقد می‌شود، اما همه این قراردادها به یک اندازه معتبر و قابل استناد نیستند. بسیاری از اختلافات خانوادگی، مشکلات مالی و حتی پرونده‌های کیفری ناشی از این است که قراردادها به صورت دستی و غیررسمی نوشته می‌شوند و در سامانه‌های رسمی املاک ثبت نمی‌شوند.
نمونه اخیر این مشکل در دادگاه شیراز اتفاق افتاد؛ جایی که یک معامله ملکی به دلیل ثبت نشدن در سامانه رسمی به اختلاف بزرگی تبدیل شد. این رأی دادگاه یک بار دیگر نشان داد که قولنامه‌های دستی به تنهایی کفایت نمی‌کنند و ثبت الکترونیکی معاملات ملکی، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.
متن رأی دادگاه: هشداری جدی برای بازار املاک
در پرونده‌ای که اخیراً در شعبه ۱۷ دادگاه شیراز بررسی شد، طرفین معامله ملکی به دلیل ثبت نکردن قرارداد خود در سامانه رسمی، با اختلاف جدی مواجه شدند. قاضی پرونده پس از بررسی مستندات و استماع اظهارات طرفین، به چند نکته کلیدی اشاره کرد:
بر اساس بند 2 از ماده 5 قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره بها مصوب 1403/02/10
براساس ماده 2 قانون روابط موجر و مستاجر مصوب 1376/05/26
طبق مصوبات شورای عالی ثبت و قوانین جدید، همه معاملات ملکی باید در سامانه‌های رسمی و الکترونیکی ثبت شوند.
نتیجه این استدلال‌ها این بود که معامله مورد نظر به دلیل فقدان ثبت رسمی دچار مشکل شد و دادگاه به صراحت اعلام کرد: «معاملات ثبت‌نشده در سامانه‌های معتبر، نمی‌توانند به تنهایی ملاک انتقال قطعی ملک باشند.»
این رأی در واقع یک هشدار به همه فعالان بازار املاک است: قولنامه دستی دیگر کافی نیست.
رأی دادگاه شیراز و ضرورت ثبت معاملات ملکی در سامانه‌های رسمی
مشکلات ناشی از معاملات غیررسمی؛ تجربه‌ای تلخ برای خریداران و فروشندگان
این پرونده فقط یکی از هزاران مورد مشابه است که هر سال در دستگاه قضایی ایران ثبت می‌شود. وقتی قرارداد ملکی فقط روی یک برگه دستی نوشته شود و در سامانه املاک یا دفاتر رسمی ثبت نشود، خریدار و فروشنده، موجر یا مستاجر با مشکلات زیادی روبه‌رو خواهند شد.
۱. امکان فروش چندباره ملک
تصور کنید فروشنده‌ای یک آپارتمان را با قولنامه به فردی بفروشد اما همان ملک را چند روز بعد با قولنامه دیگری به فرد دیگری هم منتقل کند. در نبود ثبت رسمی، هر دو خریدار مدعی هستند و تنها راه، طرح دعوا در دادگاه است؛ یعنی اتلاف وقت، هزینه و انرژی.
۲. مشکلات در گرفتن وام یا سند رسمی
بانک‌ها و مؤسسات مالی تنها قراردادهای رسمی و ثبت‌شده را می‌پذیرند. اگر قرارداد شما صرفاً دستی باشد، گرفتن وام یا انتقال رسمی سند به نام شما غیرممکن می‌شود.
3. کلاهبرداری و جعل اسناد
بازار املاک همواره یکی از بسترهای اصلی کلاهبرداری بوده است. وقتی قراردادها در سامانه‌های رسمی ثبت نشوند، امکان جعل یا فروش ملک‌های مشکل‌دار بسیار زیاد خواهد بود.
4. بی‌اعتمادی عمومی در بازار مسکن
وقتی مردم بارها درگیر مشکلات ناشی از قولنامه‌های دستی شوند، اعتمادشان به مشاوران املاک و حتی بازار مسکن از بین می رود .
نقش سامانه‌های الکترونیکی در شفاف‌سازی بازار
برای حل این مشکلات، قانون‌گذار و دستگاه قضایی تأکید کرده‌اند که معاملات ملکی باید در سامانه‌های رسمی ثبت شوند. سامانه‌های ثبت معاملات ملکی این مزایا را دارند:
صدور کد رهگیری یکتا که مثل شناسنامه معامله است.
ثبت همه اطلاعات قرارداد و طرفین به صورت امن و غیرقابل تغییر.
امکان پیگیری قانونی معامله در صورت بروز اختلاف.
جلوگیری از فروش چندباره ملک.
شفافیت برای دولت و امکان سیاست‌گذاری بهتر در حوزه مسکن.
به بیان ساده، وقتی یک قرارداد در سامانه ثبت شود، معامله برای همیشه در تاریخ حقوقی ثبت می‌شود و هیچ‌کس نمی‌تواند آن را انکار کند.
قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره بها
دیرباز؛ پلی میان بازار و قانون
سامانه جامع املاک و مستغلات دیرباز دقیقاً با همین هدف طراحی شده است: ایجاد شفافیت، امنیت و سرعت در معاملات ملکی.
امکانات دیرباز:
ثبت الکترونیکی قراردادها با امضای معتبر: اسناد ثبت‌شده در دیرباز قابلیت استناد در دادگاه دارند.
مدیریت فایلینگ و CRM: مشاوران املاک می‌توانند همه فایل‌های خود را در یک سیستم امن مدیریت کنند.
تور مجازی و شفافیت اطلاعات ملک: خریدار قبل از بازدید حضوری می‌تواند جزئیات کامل ملک را ببیند.
ارتباط با سامانه‌های رسمی مانند کاتب و ثبت اسناد: قراردادها در بستر قانونی ثبت می‌شوند.
پیشگیری از تخلفات: با ثبت شفاف، امکان معامله صوری یا فروش چندباره از بین می‌رود.
پیام رأی دادگاه برای فعالان بازار
این رأی دادگاه شیراز یک نکته بسیار مهم را به همه ما یادآوری کرد:
برای خریداران: اگر می‌خواهید سرمایه‌تان از دست نرود، قرارداد خود را در سامانه معتبر ثبت کنید.
برای فروشندگان: با ثبت رسمی معامله، از اتهام کلاهبرداری و مشکلات حقوقی آینده جلوگیری کنید.
برای مشاوران املاک: ثبت الکترونیکی قراردادها اعتبار کاری شماست و مشتریان حرفه‌ای تنها با مشاورانی کار می‌کنند که معاملاتشان شفاف باشد.
جمع‌بندی
پرونده اخیر دادگاه شیراز نشان داد که قولنامه‌های دستی دیگر کارایی سابق را ندارند و تنها راه امن برای انجام معاملات ملکی، ثبت رسمی و الکترونیکی در سامانه‌های معتبر است.
سامانه دیرباز به عنوان یک بستر جامع و هوشمند، این امکان را فراهم می‌کند که هر قرارداد ملکی شفاف، قانونی و مطمئن باشد. استفاده از چنین سامانه‌هایی نه‌تنها امنیت خریدار و فروشنده را تضمین می‌کند، بلکه باعث کاهش حجم پرونده‌های قضایی و بازگشت اعتماد به بازار مسکن می‌شود.
|
||||
|---|---|---|---|---|
| 5 | 1 | 0 | 0 |
ارسال دیدگاه