وام بافت فرسوده شهری چیست؟

در شرایط کنونی، دارندگان ملک‌های قدیمی و فرسوده که بناهایشان در محدوده بافت فرسوده شهری قرار دارد، می‌توانند از تسهیلات بانکی بهره‌مند شوند. این افراد برای تخریب یا نوسازی واحدهای مسکونی خود، می‌توانند از وام‌های ویژه بانک مسکن که تحت شرایط خاصی ارائه می‌شود، استفاده کنند. در این راستا، اعطای وام‌های مرتبط با بافت فرسوده شهری به یکی از اولویت‌های این بانک تبدیل شده است. همچنین، کاهش نرخ تسهیلات خرید مسکن در این مناطق نشان دهنده عزم جدی بانک مسکن برای حمایت از نوسازی و بهبود شرایط زندگی در بافت‌های قدیمی است. با توجه به تأکید دولت بر نوسازی این بافت‌ها، پیشنهاد پرداخت تسهیلات مسکن از سوی وزارت راه و شهرسازی به ویژه بر وام بافت فرسوده متمرکز شده است.

وام بافت فرسوده شهری چیست و چه کاربردی دارد؟

وام بافت فرسوده شهری، ابزاری مؤثر در راستای بهبود و نوسازی مناطق مسکونی قدیمی و ناکارآمد است. این وام از سوی بانک مسکن با هدف تسهیل فرایند بازسازی و تعمیر بناهای فرسوده ارائه می‌شود و به مالکان این نوع املاک کمک می‌کند تا با استفاده از تسهیلات مالی، خانه‌های خود را به روز کنند. به‌خصوص در کشورهایی مانند ایران که با چالش‌های ناشی از بافت‌های فرسوده مواجه‌اند، این وام می‌تواند به عنوان یک راهکار اساسی در جهت بهبود کیفیت زندگی ساکنان و افزایش ایمنی ساختمان‌ها به شمار آید. شرایط اعطای این وام به گونه‌ای طراحی شده که مالکان بناهای قدیمی می‌توانند با ارائه مدارک لازم و تأیید نهادهای مرتبط، از آن بهره‌مند شوند.

علاوه بر این، وام بافت فرسوده تأثیرات مثبتی بر روی زیرساخت‌های شهری نیز دارد. با نوسازی این مناطق، نه تنها زیبایی بصری شهرها افزایش می‌یابد، بلکه عملکرد تأسیسات شهری نیز بهبود می‌یابد. برنامه‌های حمایتی نظیر وام بافت فرسوده می‌تواند به بهبود سیستم‌های آب، برق و فاضلاب در این مناطق کمک کند و در نهایت به افزایش رضایت شهروندان منجر شود. با توجه به اهمیت بازآفرینی شهری و ضرورت توجه به بافت‌های فرسوده، این نوع وام می‌تواند به عنوان یک استراتژی مؤثر در راستای توسعه پایدار و بهبود زندگی شهری در ایران تلقی گردد.

شرایط دریافت وام بافت فرسوده شهری

دریافت وام بافت فرسوده شهری در سال ۱۴۰۳ شرایط خاصی را می‌طلبد که متقاضیان باید به دقت آن‌ها را رعایت کنند. نخستین شرط این است که متقاضیان باید مالک یک ساختمان در محدوده بافت فرسوده باشند، چرا که این وام به افرادی تعلق می‌گیرد که ملک آن‌ها در این نواحی واقع شده است. همچنین، هر مالک فقط می‌تواند برای یک واحد مسکونی، یک فقره وام درخواست کند.
پس از این مرحله، بانک مسکن با اعزام کارشناسان خود به محل، هزینه‌های مورد نیاز برای نوسازی و بهسازی ملک را برآورد می‌کند. این ارزیابی اقتصادی به تعیین قابلیت دریافت وام کمک خواهد کرد؛ به این معنا که اگر هزینه‌ها توجیه پذیر و منطقی باشند، متقاضی می‌تواند از تسهیلات مربوطه بهره‌مند شود.

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام وام بافت فرسوده

برای دریافت وام بافت فرسوده در سال 1403، متقاضیان باید مدارک مشخصی را به شعب بانک‌های مربوطه ارائه دهند. این مدارک شامل معرفی نامه ای از نهادهای مرتبط، بنچاق قطعی مالکیت، مدارک شناسایی مانند شناسنامه و کارت ملی، سند مالکیت ششدانگ قابل ترهین، پروانه ساختمان و نقشه‌های معماری است. در صورتی که مالکین متعدد باشند، ارائه وکالت نامه محضری نیز الزامی است. شایان ذکر است که این موارد بر اساس روال سال گذشته تنظیم شده و در صورت تغییرات در سال 1403، اطلاعات جدید به اطلاع متقاضیان خواهد رسید.

نحوه ثبت نام و دریافت وام بافت فرسوده

متقاضیان وام نوسازی مسکن در بافت فرسوده شهری و حاشیه‌ای باید به سامانه‌ای که به همین منظور طراحی شده، مراجعه کنند. این سامانه به آدرس www.facility.udrc.ir در دسترس است و کاربران می‌توانند با پر کردن فرم ثبت نام، درخواست خود را برای دریافت وام ثبت نمایند. وزارت راه و شهرسازی تأکید دارد که ثبت نام در این سامانه الزامی بوده و متقاضیان باید پیش از اقدام به ثبت نام، شرایط لازم برای شرکت در این طرح را به دقت مطالعه کنند تا از واجد شرایط بودن خود اطمینان حاصل کنند.
برای ورود به سامانه، دو روش وجود دارد: یکی اینکه آدرس www.facility.udrc.ir را در مرورگر خود وارد کنید و دیگر اینکه با جستجوی عبارت «ثبت نام در سامانه وام بافت فرسوده» به سایت مورد نظر دسترسی پیدا کنید. پس از ورود به صفحه اصلی، با کلیک بر روی گزینه «ورود به سامانه»، به بخش ثبت نام هدایت خواهید شد. متقاضیانی که قبلاً در این سامانه ثبت نام کرده‌اند، نیازی به ثبت نام مجدد ندارند و می‌توانند با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود به خدمات سامانه دسترسی پیدا کنند. در غیر این صورت، باید مراحل ثبت نام جدید را طی کنند تا بتوانند وام نوسازی مسکن 1403 را دریافت نمایند.

مبلغ وام بافت فرسوده در سال جاری

در سال جاری، مبلغ وام بافت فرسوده به منظور حمایت از مرمت و نوسازی واحدهای مسکونی در مناطق آسیب دیده، به 180 میلیون تومان افزایش یافته و این تسهیلات با شرایط جذاب‌تری همراه شده است. به ویژه در اطراف حرم‌های مطهر مشهد، قم، شیراز و تهران، مالکان می‌توانند از سقف وام 600 میلیون تومان بهره‌مند شوند و نکته حائز اهمیت این است که سود این تسهیلات برای بخش قابل توجهی از متقاضیان صفر درصد تعیین شده است.
دوره بازپرداخت وام به 20 سال افزایش یافته که این موضوع می‌تواند بار مالی کمتری را به دوش متقاضیان بگذارد. مالکان تحت پوشش نهادهای حمایتی نیز می‌توانند از امتیازاتی مانند انشعابات رایگان آب، برق و گاز بهره‌مند شوند و با دریافت تخفیف‌های ویژه از شهرداری، روند نوسازی را تسهیل کنند. در نهایت، متقاضیان می‌توانند به طور همزمان از تسهیلات نهضت ملی مسکن نیز استفاده کنند که این موضوع نشان دهنده عزم دولت برای بهبود شرایط زندگی در بافت‌های فرسوده است.

نرخ سود و شرایط بازپرداخت وام بافت فرسوده

نرخ سود و شرایط بازپرداخت وام بافت فرسوده در سال ۱۴۰۳ هنوز به طور رسمی اعلام نشده است، اما بر اساس الگوهای سنوات گذشته، این وام معمولاً با دوره بازپرداخت ۲۰ ساله ارائه می‌شود. متقاضیانی که موفق به ثبت نام و دریافت این وام می‌شوند، موظف‌اند اقساط خود را در مدت مشخص و به بانک معین پرداخت کنند تا از جریمه‌های ناشی از تأخیر در پرداخت مصون بمانند.
همکاری شهرداری با مالکان در این طرح به طرز قابل توجهی افزایش یافته و زمان صدور مجوز و پروانه ساخت به یک ماه کاهش یافته است. با توجه به اینکه موارد مطرح شده بر اساس روال سال‌های گذشته است، هرگونه تغییر در شرایط و نرخ سود به محض اعلام به‌روزرسانی خواهد شد.

مناطق تحت پوشش وام بافت فرسوده شهری

بافت فرسوده به نواحی آسیب پذیری اطلاق می‌شود که به دلیل ویژگی‌های خاص، نیازمند توجه و بازسازی هستند. این مناطق عمدتاً با ریزدانگی، ناپایداری و نفوذناپذیری شناخته می‌شوند؛ به گونه‌ای که بیش از نیمی از خانه‌ها در آن‌ها مساحتی کمتر از 200 متر مربع دارند و بسیاری از ساختمان‌ها نیز فاقد ایمنی لازم هستند.
معابر تنگ و محدودیت‌های دسترسی، شرایط زندگی را در این نواحی دشوار می‌سازد. در تهران، مناطق 11، 12، 13، 15، 16، 18 و 19 به عنوان بافت‌های فرسوده شناخته می‌شوند، در حالی که محله‌های دارآباد و فرحزاد در مناطق 1 و 3، با وجود قیمت‌های بالا، هنوز در زمره بافت‌های فرسوده قرار می‌گیرند. این شرایط، ضرورت بازنگری و برنامه ریزی‌های دقیق برای بهبود کیفیت زندگی ساکنان این مناطق را نمایان می‌سازد.

وام بافت فرسوده برای ساخت و ساز یا بازسازی؟

دولت با هدف نوسازی بافت فرسوده و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بالای این مناطق در عرصه مسکن، اقدام به ارائه وام ۶۰۰ میلیون تومانی به سازندگان کرده است. این تسهیلات به منظور تسریع در روند نوسازی و بهبود شرایط زندگی ساکنان این بافت‌ها طراحی شده و می‌تواند به عنوان محرکی برای رونق اقتصادی و کاهش بیکاری در بیش از ۲۰۰ شغل مرتبط با ساخت و ساز عمل کند. با تخریب و جایگزینی واحدهای فرسوده، امکان ایجاد حداقل ۴ واحد مسکونی جدید فراهم می‌شود که در راستای برنامه نهضت ملی مسکن برای ساخت ۴ میلیون واحد، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند.
معاون وزیر راه و شهرسازی، با اشاره به زندگی بیش از ۱۰ میلیون نفر در این بافت‌ها، بر ضرورت این اقدام تأکید کرده و به خطرات موجود برای ساکنان واحدهای ناپایدار اشاره می‌کند. به همین دلیل، توجه ویژه به نوسازی بافت فرسوده نه تنها به بهبود شرایط مسکن، بلکه به تأمین امنیت جانی ساکنان نیز کمک خواهد کرد.

تأثیر وام بافت فرسوده بر بهبود شرایط مسکن

وام بافت فرسوده به عنوان یک ابزار مؤثر در بهبود شرایط مسکن، نقش بسزایی در نوسازی محله‌ها و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان ایفا می‌کند. این نوع وام‌ها با ارائه تسهیلات مالی مناسب، امکان بازسازی و نوسازی ساختمان‌های قدیمی را فراهم می‌آورد و به این ترتیب، فضاهای زندگی را به محیط‌های سالم‌تر و جذاب‌تر تبدیل می‌کند. علاوه بر این، ارتقای زیرساخت‌ها و بهبود خدمات عمومی در این بافت‌ها، موجب افزایش ارزش ملک و جذب ساکنان جدید می‌شود. در نهایت، این تغییرات نه تنها به افزایش رضایت ساکنان فعلی کمک می‌کند، بلکه زمینه ساز توسعه پایدار و رونق اقتصادی در مناطق مختلف خواهد بود.

جمع بندی

سقف فردی تسهیلات به طور سالانه بر اساس مصوبه هیئت وزیران و ابلاغیه بانک مرکزی تعیین و به بانک‌های عامل ابلاغ می‌شود. نرخ وام نوسازی بافت فرسوده نیز مطابق با ضوابط و مقررات همان سال محاسبه می‌گردد و به عنوان یک تسهیلات با نرخ سود ۱۸ درصد در نظر گرفته شده است. متقاضیان می‌توانند با ثبت‌نام در سامانه الکترونیکی، درخواست خود را برای دریافت وام نوسازی ثبت کنند و امکان ثبت یک یا چند پروژه برای هر فرد فراهم است. محدوده مناطق بافت فرسوده بر اساس طرح‌های مصوب بهسازی و نوسازی مشخص می‌شود و تنها صاحبان ملک‌های واقع در این مناطق می‌توانند از وام نوسازی بهره‌مند شوند.